BATI ETKİSİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI EDEBİYATININ ÇIKMIŞ SORULARI
SORULAR ARASINDAN SEÇİLEREK OLUŞTURULMUŞ MİNİ BİR KONU DENEMESİNİ ONLİNE(ÇEVRİMİÇİ) ÇÖZMEK İÇİN TIKLAYINIZ.
BUGÜNE KADAR ÇIKMIŞ TOPLAM 83 SORUNUN DERLENMİŞ HALİDİR.
1. Aşağıdakilerden hangisi “Servet-i Fünûn
dönemi” sanatçılarının ortak yönlerini belirleyen özelliklerden biri değildir?
(1977/ÖSYS)
A) Dilde “halka doğru” ilkesini benimseme
B) Batı sanat akımlarının etkisinde kalma
C) Eski sözcüklerle, yeni kavram ve imgeler oluşturma
D) “Sanat için sanat” görüşüne bağlanma
E) Kafiyenin kulak için olduğunu benimseme
2. “Romanın yapısına ilişkin teknik kurgu öğelerinden biri de
kompozisyondur. Kompozisyon, romanda geliştirilen durum ve eylemlerin
düzenlenmesi, aralarında sağlıklı bir dengenin kurulması anlamını geliyor.
Bu
açıklamaya göre, aşağıdaki romancılarımızdan hangisi ötekilerden daha başarılı
örnekler vermiştir? (1980/ÖSYS)
A) Namık Kemal
B) Halit Ziya
C) Sami Paşazade Sezai
D) Ahmet Mithat
E) Hüseyin Rahmi
3. Bir yazar şöyle diyor-“Nerde bir edebiyatın başladığını
görsek, orada sokağın yazı masası ile birleştiğini görürüz. Malherbe sokağı
dinledi, Dickens sokağı edebiyata soktu. Bir romanında geçen “sokağın anahtarı”
sözü bu yazarın sanatını anlatmaya yeter. Puşkin’de de sokağın anahtarı vardır.
Bize gelince, bu sihirli anahtar çoğu zaman yazarlarımızın eline hiçbir zaman
geçmedi.”
Yazarın “sokağın anahtarı” sözü ile anlatmak
istediği özellik aşağıdaki yazarlardan hangisinde vardır? (1982/ÖSYS)
A) Recaizade M. Ekrem
B) Namık Kemal C) Halit
Ziya
D) Hüseyin
Rahmi E) Mehmet Rauf
4. Paul Valery “Bir edebi eserin değeri, her kişiye göre
ayrı bir yoruma meydan vermesindendir.” demiştir. (1982/ÖSYS)
Aşağıdaki şairlerimizden hangisi Paul Valery
ile aynı anlayıştadır?
A) Tevfik Fikret
B) Cenap Şehabettin C)
Yahya Kemal
D)
Ahmet Haşim E) Orhan Veli
5. “Hasta Çocuk, Nesrin ve Balıkçılar, günlük hayatta izlenimlerinden
esinlenerek oluşturulmuş manzum hikayeleridir. Manzumelerde Fikretin yaptığı
şey, konuşma diline yakın bir şiir dilini bulmak olmuştur. Ayrıca aruzla
yazılmış dizelerin, öteden beri süregelen bağımsızlığını bozmuş ve manzumeyi
dizelerden oluşan bir bütün halinden, basbayağı cümlelerden yapılmış bir yazı
haline getirmiştir.”
Bu paragrafta Tevfik Fikretin hangi
özelliğinden söz edilmemiştir? (1983/ÖSYS)
A) Nazmı nesre yaklaştırmasından
B) Şiirlerinde toplumsal konulara da değinmesinden
C) Beyit bütünlüğünü kırmasında
D) Aruzu, Türkçeye ustalıkla uygulamasından
E) Şiirlerinde yaşanılan gerçekleri yansıtmasından
6. “- Bunlar şiirlerinde biçim–içerik ikiliğikaldırmaya,
şiirin anlamı ile yapısını kaynaştırmaya çalışırlar. İsterler ki şiirlerinde
ses ve anlam ayrılmaz hale gelsin, düzyazıya çevrilmesin, ses ve anlam öylesine
yoğrulsun ki anlam tek başına sıyrılıp çıkarılmasın, şiir katıksız biçim olan
müziğe yaklaşsın.
Bu yargılar, aşağıdaki şairlerden hangisinin
şiirleriyle örneklendirilebilir? (1983/ÖSYS)
A) Faruk Nafiz Çamlıbel
B) Cahit Sıtkı Tarancı
C) Orhan Veli Kanık
D) Kemalettin Kamu
E) Ahmet Haşim
7.“Bireyci sanat anlayışı, bize Edebiyat-ı Cedideden miras
kalmıştı ve biz bunu söylemekle ortaya yeni bir görüş getirmiyorduk. Öyle ya,
Edebiyat-ı Cedidecilerin, özellikle Hüseyin Cahitle Mehmet Raufun, Dr. Rıza
Tevfikle estetik konusu üzerinde tartışılırken terter tepinircesine ´Güzellik
görecelidir, güzellik görecedir. Deyişlerinin, bizim “Sanat kişisel ve saygıya
değerdir.” sözünden farkı neydi”
Bu parçada, yazarın “biz” dediği kimler olabilir?
(1983/ÖSYS)
A) Garipçile
B) Servet-i Fünûncular
C) Yeni Lisancılar
D) Yedi Meşaleciler
E) Fecr-i ticiler
8.Edebiyatta Realizmin öncüsü olmuştur. Romanlarında aydın
kişileri ve çevrelerini, hikayelerinde ise halkın yaşayış ve adetlerini
anlatmaya çalışmıştır. Eserlerinde, alışılmış olandan ayrı bir sözdizimi
vardır. Batılı roman ve hikâye tekniğine uygun, ilk başarılı örnekler onundur.
Romanlarında, ruh çözümlemelerine önem vermiştir.
Bu özelliklerin tümüne birden sahip olan yazar,
aşağıdakilerden hangisidir? (1985/ÖSYS)
A) Recaizade Mahmut Ekrem
B) Nabizade Nazım
C) Halit Ziya Uşaklıgil D) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
E) Halide
Edip Adıvar
9. Yeni bir duyarlılığı, yeni bir şiir akımını
geliştirirken Batıyı günü gününde izlerler. Ama bir arayış döneminin bütün
karışık etkilerini içerir şiirleri. Romantik, Parnasçı, Sembolisttirler. Doğaya
yönelirler. Ama bir resimdir doğa onlar için. Düşle gerçek çatışması,
karamsarlık, kaçış egemendir şiirlerine. Hem benimsedikleri sanat anlayışı hem
de dönemin siyasal koşulları, içine kapanık, bireyci bir şiire yönelmelerine
yol açmıştır.
Bu parçada şiirlerinin ortak özelliklerinden
söz edilen şairler, aşağıdakilerden hangisiyle adlandırılır? (1987/ÖSYS)
A) Beş Hececiler B) Tanzimatçılar
C) Yedi Meşaleciler D) Servet-i Fünûncular
E) Milli Edebiyatçılar
10. Tanzimat dönemi şairlerinden Recaizade M. Ekremin
çevresinde toplanan gençler, artık kendi başlarına var olmanın yollarını
ararlar ve bir dergide birleşirler. Bunların arasında, sonradan romancı olarak
ün kazanmış iki yazarımız da vardır.
Paragrafta sözü edilen dergi ile iki yazarımız
aşağıdakilerin hangisinde bir arada verilmiştir? (1988/ÖSYS)
A) Servet-i Fünûn; Halit Ziya, Mehmet Rauf
B) Malumat; Hüseyin Cahit, Ahmet Rasim
C) Genç Kalemler; Halit Ziya, Ömer Seyfettin
D) Servet-i Fünûn; Sami Paşazade Sezai, Hüseyin Cahit
E) Malumat; Mehmet Rauf, Hüseyin Rahmi
11. Aşağıdakilerden hangisi, Servet-i Fünûn
edebiyatının özelliklerinden biri değildir?(1989/ÖSYS)
A) Sone, terzarima gibi nazım biçimlerinin benimsenmesi
B) Aruz vezninin kullanılması
C) Romanlarda, olayların genellikle İstanbul dışında
geçmesi
D) Nazmın nesre yaklaştırılması
E) Yabancı sözcüklerle yüklü bir dil kullanılması
12.1909’da Fecr-i ti topluluğuna katıldı. Bu topluluğun
dağılmasından sonra da şiirler yazmayı sürdürdü. Şiirlerinin hepsi de aruzla
yazılmıştır. Aşk ve doğal temalarını işlediği, sembolizm akımı anlayışına uygun
olarak yazdığı şiirlerde hayale ve müziğe büyük önem verdi. Güçlü şiirleri
yanında, değişik konuları yoğun bir dille anlatan fıkraları da vardır.
Burada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
(1989/ÖSYS)
A) Ahmet Haşim
B) Cenap Şehabettin
C) Süleyman Nazif
D) Faruk Nafiz Çamlıbel
E) Yahya Kemal Beyatlı
13.Çürüyen, yozlaşan İstanbul ve bu İstanbulun çürümüş,
yozlaşmış insanları- Mithat Cemal Kuntayın romanlarından sürekli olarak bir küf
kokusu gelir burnunuza. İstanbulun birbirini izleyen üç dönemini yansıtmak
isteyen yazar, gözlerini hep bu kokuşmuşluğa dikmiştir. Yalnız kişisel
çıkarları peşinde koşanlar, dalkavuklar, jurnalciler- Bir pislik, bir
kokuşmuşluk perdesine bürünmüş olarak anlatır İstanbulu.
Aşağıdaki şairlerden hangisi İstanbulu şiirinde
bu parçada belirtilen yönleriyle yansıtmaya çalışmıştır? (1990/ÖSYS)
A) Cenap Şehabettin
B) Tevfik Fikret
C) Mehmet Emin
D) Mehmet Akif
E) Celal Sahir
14.Aşağıdaki şairlerden hangisi, hece ölçüsünü
hiç kullanmamış, şiirlerini hep aruzla yazmıştır? (1990/ÖSYS)
A) Ahmet Haşim B)
Yahya Kemal Beyatlı
C) Ziya Paşa
D) Ahmet Muhip Dıranas E)
Faruk Nafiz Çamlıbel
15.Aşağıdakilerden hangisi Servet-i
Fünûncuların şiir özelliklerinden biri değildir? (1992/ÖSYS)
A) Kafiyede şekilden çok, ses benzerliğine önem verme
B) Konu birliğine ve bütün güzelliğine önem verme
C) Nazımı nesre yaklaştırma
D) Konuyla vezin arasında bir ahenk ilgisi arama
E) Herkesin anlayabileceği bir dil kullanma
16. Yeni bir duyarlığı, yeni bir şiir dilini oluşturmaya
çalışırken Batıyı hemen hemen günü gününe izlemişlerdir. Şiirlerinin imgelerle
yüklü, sanatlı bir yapısı vardır. Özellikle benzetmeler ve sıfatlarla
varlıkların gerçek görünüşlerini değiştirmeye çalışmışlardır. Aşk, doğa, aile
yaşamı, kişisel tedirginlik ve yakınma temalarını şiirlerinde bol bol
işlemişlerdir.
Bu parçada sözü edilen edebiyat topluluğu ve
onun üyelerinden biri aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir? (1993/ÖSYS)
A) Tanzimat – Abdülhak Hamit Tarhan
B) Servet-i Fünûn – Cenap Şehabettin
C) Garipçiler – Orhan Veli Kanık
D) Milli Edebiyat – M. Emin Yurdakul
E) Cumhuriyet Dönemi – Faruk Nafiz Çamlıbel
17. O güne kadar yazınımızda anı, yazınsal değerde tür
değildi. Modern anlamda romancılığımızın kurucusu sayılan yazarımız, ilk kez
yazınsal değerde anılar yazmıştır. Hem yazınsal hem siyasal nitelikte olan bu
anılarını dokuz ciltte toplamış ve kırk yılı kapsayan ilk beş cildine “Kırk
Yıl” adını vermiştir.
Bu parçada aşağıdaki yazarların hangisinden söz
edilmektedir? (1993/ÖSYS)
A) Hüseyin Rahmi Gürpınar B) Recaizade Mahmut Ekrem
C) Yakup Kadri Karaosmanoğlu D) Reşat Nuri Güntekin
E) Halit
Ziya Uşaklıgil
18. Aşağıdakilerden hangisi, toplum sorunlarını
tartışmak, bunlarla ilgili düşüncelerini açıklamak için sanatı bir araç olarak kullanmıştır?
(1994/ÖSYS)
A) Recaizade Mahmut Ekrem B) Tevfik Fikret C) Abdülhak Hamit
D) Cenap Şehabettin E) Ahmet Haşim
19. Şiirlerinde aşk ve tabiat öne çıkan önemli iki
temadır.Türk şiirinin en dikkate değer empresyonist şairi kabul edilir.“Köylü
vezni“dediği hece veznini kullanmamış,
şiirlerini aruz vezniyle yazmıştır.
Serbest müstezat,en çok tercih ettiği nazım biçimidir
Aşağıdaki şiirlerden hangisi bu parçada sözü
edilen şaire aittir? (2013LYS)
A)Sis B)Hürriyet Kasidesi
C)O Belde
D)Kar Musikileri
E)Makber
20. Bir dergi
çevresinde toplanan, yeni bir duyarlığı, yeni bir şiir dilini yerleştirmeye
çalışan bu şairlerin şiirleri, bir arayış döneminin bütün karışık etkilerini
içermektedir. Romantik ve simgecidirler. Onların şiirlerinde, düşle gerçek
çatışması, karamsarlık, kaçış temaları egemendir. Hem dönemin siyasal koşulları
hem de benimsedikleri sanat anlayışı, onların içine kapalı, bireyci bir şiire
yönelmelerine yol açmıştır.
Bu parçada tanıtılan şairler aşağıdakilerin
hangisi içinde yer alır? (2006/ÖSYS)
A) Tanzimatçılar B) Edebiyat-ı Cedideciler
C) Fecr-i ticiler D) Yedi Meşaleciler E) Milli Edebiyatçılar
21. Aşkın ikinci plana atıldığı bu romanda top lumsal
hayata yer verilmiş olması, bu yapıtın en önemli özelliğidir. Romanda Ahmet
Cemil, yalnız iç dünyasıyla değil, bağlı bulunduğu toplumsal çevreyle birlikte
verilmiştir. Okurken onun, çocukluğundan bu yana hangi toplumsal çevrede
yetiştiği, aile ve okul hayatını, karşılaştığı sıkıntıları bütün ayrıntılarıyla
öğreniyoruz. Bu genç şairin yeni bir şiir yaratmak için neler düşündüğünü,
verdiği mücadeleleri, düşmanı olan eski edebiyat taraftarlarının ve o devir
basın hayatının iç yüzünü görüyoruz. Bu bakımdan yapıtı, o dönemin ve Doğu ile
Batı edebiyatları arasındaki düşünce çatışmasının romanı olarak da kabul
edebiliriz.
Bu parçada özellikleri anlatılan roman ve
yazarı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? (2006/ÖSYS)
A) Eylül – Mehmet Rauf
B) Şıpsevdi – Hüseyin Rahmi Gürpınar
C) Pariste Bir Türk – Ahmet Mithat
D) Mai ve Siyah – Halit Ziya Uşaklıgil
E) Hayal İçinde – Hüseyin Cahit Yalçın
Servet-i funun
edebiyatını oluşturan şairler arasında -----,---,öykücü ve romancılar arasında
----,----,adlarını sayabiliriz.
22.Bu cümlede boş bırakılan yerlere
aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? (2010-LYS)
A) Ziya Paşa’nın –Namık Kemal’in –Recaizade Mahmut’un
Ekrem’in –Ahmet Mithat Efendi’nin
B)Tevfik Fikret’in-Cenap Şahabettin’in –Halit Ziya
Uşaklıgil’in – Mehmet Rauf’un
C) Abdülhak Hamit Tarhan’ın – Muallim Naci’nin – Şemsettin
Sami’nin – Nabizade Nazım’ın
D) Mehmet Emin Yurdakul’un – Mehmet Akif Ersoy’un – Hüseyin
Rahmi Gürpınar’ın – Ahmet Rasim’in
E) Ahmet Haşim’in – Yahya Kemal Beyatlı’nın – Halide Edip
Adıvar’ın – Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun
23. Tevfik Fikret’in şiirlerinin özellikleriyle
ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? (2010-LYS)
A) Aruzun kalıplarını müzikaliteleri bakımından ilk kez
değerlendirilen odur.
B) Kimilerinde konuşma dilinin anlatım özelliklerini
kullanmıştır.
C) Özellikle Türkçe sözcüklere yer vermiştir.
D) Divan nazmının müstezat şeklini değiştirerek yeni bir
nazım şekli oluşturmuştur.
E) Uyak düzenine büyük bir serbestlik getirmiştir.
Servet-i Fünun Döneminde yaşadığı halde bu topluluğun
dışında kalan yönelim ve yaratılarıyla bu topluluktan ayrı özellikler taşıyan
sanatçılarımızdan biri de ----. Onun ayna tuttuğu yaşam kesiti Servet-i
Fünunculardan ayrıdır. Servet-i Fünuncular varsıl aydın kesimin köşk ve konak
yaşamının görüntüleriyle oluşturmuşlardır yapıtlarını. Onun anlattığı yaşamsa
İstanbul’un yoksulluklarının ya da orta sınıfının yaşamıdır. Kimi romanlarında
eski İstanbul yaşamının betimlemelerine rastlarız. Örneğin Cehennemlik ve
Metres’te, Boğaziçi yıllarındaki; İffet Şıpsevdi ve Tesadüf’te, Aksaray’daki
yaşamı anlatır.
24. Bu parçada boş bırakılan yere
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2010-LYS)
A) Hüseyin Rahmi Gürpınar’dır B) Ahmet Rasim’dir
C) Reşat Nuri Güntekin’dir D) Hüseyin Cahit Yalçın’dır
E) Halit Ziya Uşaklıgil’dir
Tarih, coğrafya, gezi, dil bilgisi gibi çok değişik
konularda yapıtlar veren son derece üretken bir yazar olan ------ daha çok
denemeleri, musahabeleri, fıkraları, hatıraları ve şarkılarıyla Türk
edebiyatında değer ve ün kazanmıştır. Onunla bu tarz yapıtları Türkiye’nin
1890’dan sonraki kırk yıllık sosyal tarihini inceleyecek olanlar için
vazgeçilmez kaynaklar arasındadır.
25.Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden
hangisi getirilmelidir? (2011-LYS)
A) Ahmet Rasim D) Ali Canip Yöntem
B) Kenan Hulusi Koray
E) Tahsin Nahit C) Mithat
Cemal Kuntay
Servet-i funun şiiri
ile Fecr-i Ati şiirinin başlıca özellikleri arasında ilk olarak ,kullanılan
malzemedeki birlik dikkati çeker.
1.Fecr-i Ati şiirinin başlıca temaları Servet-i Funun
şiirinde olduğu gibi , aşk ve doğadır
2.Aşk kadar doğa
betimlemeleride tümüyle özneldir
3. Dilde Servet-i Fununcularıntuttuğu yol benimsenerek şiir
diline Arapça ve Farsçadan yeni sözcükler alınmış ,konuşma dilinden
uzaklaşılmıştır. 4.Vezin yine
aruzdur.
5.Ancak Fecr-i Aticilerde Servet-i Fununcular gibi sembolik
şiirlerden uzak durmuştur
26. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden
hangisinde bigi yanlışı vardır? A)1 B)2 C)3 D)4 E)5 (2010LYS)
27.Önce Fecr-i Ati ‘ye girip onun sanat anlayışına uygun
şiirler yazmış olan ---,1911’den sonra, şiirlerini ‘’Yeni Lisan’’ anlayışı ile
yazmaya başladı Ömer Seyfettin ve Ziya Gökalp ile birlikte ‘’Yeni Lisan’’ ı
açıklamaya çalıştı. Kısa bir süre içinde heceyle yazmaya başladı. Şiirlerinin
bir kısmını Geçtiğim Yol adlı kitapta topladıktan sonra, şiir ide bırakarak
edebi incelemelerle uğraştı. (2010 LYS)
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden
hangisi getirilmelidir?
A) Faruk Nafiz Çamlıbel B) Yusuf Ziya Oratç
C)Ali Canip Yöntem D) Orhan Seyfi Orhon
E) Hamdullah Suphi Tanrıöver
28.Ahmet Haşim’in şiirleriyle ilgili olarak aşağıda
verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? (2011LYS)
A) Şiirlerine dış dünyaya ait gözlemlerinin, iç dünyasında
yarattığı izlenimleri yansıtmıştır
B) Yaşanılan hayattan uzak, tamamen hayali bir aleme
sığınma isteği birçok şiirinde görülür.
C)Vezin olarak yalnızca ‘’aruz’’u kullanmıştır
D)Türk şiirini Batılılaştırma konusunda ‘’düşünen’ çok
‘’uygulanan’’ kişidir
E) Şiirlerinde kullandığı tabiat manzaraları genellikle akşam,
gurup, şafak, gece, göller ve ormanlar gibi duygulanmaya hayal kurmaya elverişli
olanıdır.
1.Realizm ve natüralizm akımlarının etkisi altındadırlar
2.Kendi kişiliklerini gizlerler
3.Olaylar genellikle İstanbul’da geçer
4.Olay kahramanları genellikle seçkin kişilerdir
5.Çevre tasvirleri eseri süslemek için değil, kahramanların
kişiliklerinin oluşumunu tamamlayabilmek için yapılmıştır.
29.Aşağıdaki eserlerden hangisi, yukarıda özellikleri
verilen dönem yazarlarından birine ait değildir? (2013LYS)
A) Hayal İçinde B) Pandomima
C)Kırık Hayatlar D) Ferdi ve Şürekası
E) Genç Kız Kalbi
Romantik duyarlıktaki insanların ızraptanızraba
sürükleneceklerine ve hayatta başarı kazanamayacaklarına inanan ve okuyucuyu da
buna inandırmaya çalışan yazar, bunu, -----, açık bir biçimde işler. Tamamen
romantik bir yapıya sahip olan kahramanını, yalnız aşkın karşısında değil,
çeşitli olaylar karşısında da dener; bunların hepsinden yenik, düş
kırıklıklarına uğratarak çıkarır. Tıpkı GustaveFlaubert’in ----- yaptığı gibi.
30.Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki
verilenlerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? (2012-LYS)
A) Mai ve Siyah’ta – Madam Bovary’de
B) Kırık Hayatlar’da – Salambo’da
C) Bir Ölünün Defteri’nde – Duygusal Eğitim’de
D) Aşk-ı Memnu’da – Üç hikaye’de
E) Nemide’de – Ermiş Antonius ve Şeytan’da
31.Edebiyatımızın kimi dönemleriyle ilgili
olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? (2012 LYS)
A)1940’lı yıllardan itibaren Cumhuriyet Dönemi Türk
romanında, gerçekçiliğin bir uzantısı olarak köye ve köy insanına yöneliş
başlar.
B) Fecr-i Atinin şiir alanındaki temsilcileri Tahsin Nahit,
Mehmet Fuat, Faik Ali, Mehmet Behçet, Emin Bülent ve Ahmet Haşim’dir.
C)Sevetifunun Dönemi’nde sanatçılar biçim ve üslup
kaygılarını bir yana bırakıp halka yönelme ve halkın sorunlarını anlatmaya
yönelik bir edebiyat anlayışını benimsediler
D)Tanzimat Dönemi’nde sanatçıların yalın bir dile yönelmelerinin
nedeni; sanatı, toplumu eğiten, bilgilendiren ve aydınlatan bir araç olarak
görmeleridir
E)Milli Mücadele Dönemi’ndeki Türk edebiyatı gerçekte Milli
Edebiyat Dönemi’ndeki yönelimlerin bir uzantısı sayılabilir
32.Bu dönemin zevk ve anlayışına uygun kaleme alınmış
şiirler sanatın ‘’şahsi ve muhterem ‘’olduğunu söyledikleri halde tek bir
şairin eseri olarak düşünülecek cinstendir. Söyleyişte serbestlik arayışları,
alışılmış ve kabul görmüş şiir formlarını zorlama çabaları biraz daha Batılı görünme;
duyulmamış tabiatı ve yaşanmamış aşkı şiirleştirme istekleri kendilerine has
sesi ve söyleyişi bulmalarına engel olmuştur, denilebilir. Ama asıl neden
dönemde yaygın olarak benimsenen görüşlere katılmamış olmalarıdır.
Bu parçada sözü edilen edebi topluluk
aşağıdakilerden hangisidir? (2013LYS)
A) Fecr-i Aticiler B) Servet-i fununcular
C)Garipçiler
D) Tanzimatçılar
E)Hisarcılar
33.Ziya Paşa’ya karşı kırgınlığı vardı; biraz da bu
kırgınlığın etkisiyle olacak Harabat’ın çıkışını iyi karşılamadı. Birinci cildi
için Tahrib-i Harabat’ı ikincisi için de Takip’i yazdı. (1986/ÖSYS)
Bu paragrafta kendisinden söz edilen kişi,
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şinasi B) Ahmet Vefik Paşa C)Ahmet Mithat Efendi
D)Abdülhak
Hamit E) Namık Kemal
34.Aşağıda verilen belirtici niteliklerden
hangisine Tanzimat romanında rastlanmaz? (1974/ÖSYS)
A) Konular genellikle günlük hayattan ya da tarihten
alınır.
B) Cariyelik kurumunu ve alafrangalık özentisini işler.
C)Kişiler genellikle tek yönlü ele alınır; iyiler
mükâfatlandırılır.
D)Olayların akışında rastlantılara çok yer verilir.
E) Romanın içinde
bilgi ve öğüt vermekten kaçınılır.
“Hemen hemen konusuz denecek kadar basit olan bu güldürünün
iki büyük özelliği vardır: Bir yandan, bize edebiyatımızın o güne dek semtine
uğramadığı yeni bir gerçekliğin kapısını açar; ömür yandan da ortaoyunu ve
meddah hikayeleri gibi yerli sanatlardan yararlanır. Böylece, yazarın ulusal
bir tiyatroya varacak en kısa yolu aradığı muhakkaktır.” (1978/ÖSYS)
35.Bu yazıya göre, aşağıdaki yazarlarımızın
hangisi, hangi yapıtıyla, nasıl ulusal tiyatroya varacak en kısa yolu
aramıştır?
A)Namık Kemal, “Vatan Yahut Silistre” oyunuyla, vatan
sevgisini dile getirerek
B)Abdülhak Hamit, “Eşber” adlı yapıtıyla, vatan sevgisini
her şeyin üstünde tutarak
C)Şinasi, “Şair Evlenmesi” oyunuyla, halk geleneğinden
yararlanarak
D)Ahmet Vefik Paşa, “Zoraki Takip” oyunuyla, Moliere’in bir
yapıtını Türkçeye uyarlayarak
E) Abdülhak Hamit,
“Sabr ü Sebat” adlı yapıtıyla, atasözlerimizi bol bol kullanarak
36.Nabizade Nazım’ın Karabibik adlı eseri ile
ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? (1987/ÖSYS)
A)Edebiyatımızda Realizmin başarılı bir örneğidir.
B)Kırsal kesim gerçeğine ilk kez değinilmiştir.
C)Romandan çok, uzun hikaye özelliklerine sahiptir.
D)Kişilerin bulundukları çevreye göre yazılmış başarılı ilk
eserdir.
E) İlk psikolojik
roman örneğidir.
Kimilerine göre edebiyattaki bilgiler, bilim ortamından
edebiyat ortamına bir tür çeviridir. Edebiyat, bilginlerin daha önce araştırıp
bulduğunu halka yayan bir araçtan başka bir şey değildir. Edebiyat yazarı,
coğrafya, fizik, sosyoloji, tarih gibi erişebildiği her kaynağa uzanır. Belli
sonuçları, halk için yorumlamak, halka açmakla görevlidir bu tür edebiyat.
37.Yukarıda belirtilen edebiyat anlayışına
uygun eserler veren yazarımız kimdir? (1987/ÖSYS)
A)Namık Kemal B)Şemsettin Sami
C)Ahmet Mithat Efendi D)Halit Ziya Uşaklıgil
E) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
38.Namık Kemal ile ilgili aşağıdaki yargılardan
hangisi yanlıştır? (1990/ÖSYS)
A)Edebiyatı, düşüncelerini halka yaymak, bu yolla toplumu
geliştirmek için araç olarak kullanmıştır.
B)Eski edebiyata karşı olduğu halde yeni düşünce ve
kavramları yaymak amacıyla yazdığı şiirlerinin çoğunda, biçim ve dil bakımından
eskiye bağlı kalmıştır.
C)Batı şiirini tanıtmak amacıyla Fransız şairlerinden
manzum çeviriler yapmıştır.
D)Edebiyattaki yerini, nesir alanında özellikle makale,
piyes, roman, eleştiri, tarih türünde yazdığı eserler belirlemiştir.
E) Yazıda konuşma
dilinin kullanılmasından yana olmuş ve özellikle tiyatrolarını oldukça sade bir
dille yazmıştır.
39.Aşağıda verilen bilgilerden hangisi
Şinasi’ye ait değildir? (1993/ÖSYS)
A) Dil ve edebiyat üzerinde görüşlerini Londra’da çıkan
Hürriyet gazetesinde yayımladığı “Şiir ve İnşa” makalesinde anlatmıştır.
B) Şiirlerinde konu birliğine ve bütün güzelliğine önem
vermiştir.
C)Fransızcadan manzum olarak Türkçeye çevirdiği bazı
şiirleri, asıllarıyla birlikte Tercûme-i Manzume adlı bir kitapta
toplanmıştır.
D)Batı edebiyatı yolunda eser veren ilk Türk sanatçıdır.
E) Düşüncelerini yalın ve açık bir anlatımla söylemeye,
konuşma dilini yazı dili haline getirmeye çalışmıştır.
Onun tiyatro eseri, sahne tekniği açısından zayıf olduğu
gibi dil açısından da oynamaya elverişli değildir. Piyeslerin bir bölümü
manzum, bir bölümü nesir, bir bölümü de nazım–nesir karışık olarak yazılmıştır.
Bunların birkaçının konusu günlük hayattan alınmış fakat çoğunda tarihi bir
olay işlenmiştir. (1995/ÖSYS)
40.Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Abdülhak Hamit B)
Muallim Naci
C) Şinasi D)
Ahmet Vefik Paşa
E) Şemsettin Sami
Tanzimat Edebiyatı’nın kurucularındandır. Şiir de yazmış
olmakla birlikte asıl ününü gazetecilik alanındaki çalışmalarıyla sağladı.
Çıkardığı Tasvir-i Efkâr gazetesinde halkın anlayacağı bir dille yazmanın
gerektiğini savundu. Düzyazıda noktalama işaretini kullanarak düşüncelerini
kısa, yalın cümlelerle anlattı. Konuşma dilini başarıyla kullanarak Batı
tekniğine uygun tiyatronun ilk örneğini de o verdi.
41.Bu parçada sözü edilen sanatçı
aşağıdakilerden hangisidir? (1998/ÖSYS)
A) Namık Kemal B) Ziya Paşa C) Şinasi
D) Şemsettin Sami E) Agâh Efendi
42.Tanzimat edebiyatıyla ilgili aşağıdaki
yargılardan hangisi yanlıştır? (2006/ÖSYS)
A)Makale, fıkra, deneme gibi Batıdan alınmış yazı türleri
bu dönemde gazeteler aracılığıyla
edebiyatımıza girmiştir.
B)Yeni nazım şekilleriyle birlikte Divan edebiyatı nazım
şekilleri de kullanılmıştır.
C)Ahmet Mithat, Şemsettin Sami bu dönemin
romancılarındandır.
D)Vatan, millet, adalet, hürriyet gibi kavramlar bu dönemde
kullanılmaya başlanmıştır.
E) Bu dönemde çıkan
resmi gazeteler, Tercümân-ı Ahvâl ve Tasvîr-i Efkâr’dır.
..., Türk edebiyatında ... tarzda yazılmış ... tiyatrodur.
Yapıtın ... (1859) ve ... (1860) yıllarda Türkiye’de Türkçe oyunlar oynanan
tiyatro yoktu.
43.Yukarıda boş bırakılan yerlere, sırasıyla
aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi gerekir? (2006/ÖSYS)
A)Zavallı Çocuk – özgün – bir – beğenildiği – yayıldığı
B)Afife Anjelik – yeni – son – bilinmediği – tanınmdığı
C)Şair Evlenmesi – batılı – ilk – yazıldığı – basıldığı
D)Hasan Mellah – bilinen – gerçek – övüldüğü – yerildiği
E) Aşk-ı Memnu –
modern – klasik – okunduğu –sevildiği
(I) Ziya Paşa, (II)
tiyatroda (III) “eğlence” ile “sosyal fayda”yı birleştirip tiyatroyu (IV)
“faydalı bir eğlence” olarak nitelendirmiştir. Onun tiyatro hakkındaki
düşüncelerini bazı makaleleri ile (V) Celâleddin Harzemşah Mukaddimesi’nden
öğrenmek mümkündür.
44. Bu cümledeki altı çizili sözlerden
hangisinde bilgi yanlışı vardır? (2006)
A) I. B)
II. C) III. D) IV. E) V.
Türk edebiyatında Ahmet Mithat Efendi'nin (I) Felâtun
Bey’le Rakım Efendi, Namık Kemal’in (II) İntibah, Samipaşazâde Sezâi’nin (III)
Zehra, Recaizâde Mahmut Ekrem’in (IV) Araba Sevdası, Nabizâde Nazım’ın (V)
Sergüzeşt isimli yapıtları sosyal içerikli romanlara örnek olarak
gösterilebilir.
45. Yukarıdaki cümlede numaralanmış yapıtlardan
hangileri birbiriyle yer değiştirirse bilgi yanlışı giderilmiş olur? (2007)
A) I. ile II. B)
I. ile IV. C) II. ile III. D) III. ile V. E) IV. ile V.
46. Şinasi’nin, edebiyatımızda
gerçekleştirdikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? (2007)
A) Halk için roman yazma hareketini başlatmıştır.
B) Dilde sadeleşme hareketine öncülük etmiştir.
C) La Fontaine'den çeviriler yapmıştır.
D) İlk özel gazeteyi çıkarmıştır.
E) İlk tiyatro yapıtını yazmıştır.
Tanzimat’ın ilk kuşağını oluşturan Şinasi, Ziya Paşa, Namık
Kemal ve Ahmet Mithat bu dönemin toplumsal yaşamını değişik ölçülerde edebiyata
yansıtmaya çalışmıştır. İlk kuşaktan sonra, ..., ..., ..., .... oluşan ikinci
kuşak, bu toplumsal sanat anlayışını arka plana atarak daha çok “insan”ı ve
onun kişisel serüvenini ele almıştır.
47. Bu parçada verilen bilgilere göre boş
bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? (2008)
A) Tevfik Fikret – Cenap Şehabettin – Ali Ekrem – Süleyman
Nazif’ten
B) Halit Ziya – Mehmet Rauf – Hüseyin Cahit – Ahmet
Şuayıb’dan
C) Rıza Tevfik – Mehmet Emin – Mehmet Âkif – Muallim
Naci’den
D) Recaizâde Ekrem – Abdülhak Hâmit – Samipaşazâde Sezai –
Nabizâde Nâzım’dan
E) Yahya Kemal – Halide Edip – Yakup Kadri – Refik
Halit’ten
48.Aşağıdaki dizelerin hangisinde özellikle
Tanzimat Dönemine özgü bir kavram yoktur? (2010)
A) Memleket bitti yine bitmedi hâlâ sen ü ben
Bize bu hâl ile
bizden büyük olmaz düşmen
B) Olmuş insâna taasub bir onulmaz illet
Hüsn-i tedbîrin
ile kurtulur andan millet
C) Felek her türlü esbâb-ı cefâsın toplasın gelsin
Dönersem kahpeyim
millet yolunda bir azîmetten
D) Kanı ol gül gülerek geldiği demler şimdi
Ağlarım hâtıra
geldikçe gülüştüklerimiz
E) Ne efsûnkâr imişsin âh ey dîdâr-ı hürriyyet
Esîr-i aşkın
olduk, gerçi kurtulduk esâretten
(I) Tanzimat Dönemi tiyatrosunda çeşitli konular işlenir.
(II) İşlenilen konular, genellikle toplumsal boyutlu nitelikler taşır. (III)
Örneğin Namık Kemal’in Zavallı Çocuk ve Gülnihal adlı yapıtlarında vatan konusu
işlenmiştir. (IV) Recaizade Mahmut Ekrem, Ahmet Mithat, Abdülhak Hamit, Teodor
Kasap gibi sanatçılar da tiyatro alanında yapıtlar ortaya koymuşlardır. (V) Bu
alanda ürün verenler klasisizm ve romantizm akımlarının etkisinde kalmıştır.
49. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin
hangisinde bilgi yanlışı vardır? (2010)
A) I. B) II. C) III.
D) IV. E) V.
..., Tasvir-i Efkâr’da yayımlanan “Lisan-ı Osmanînin
Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazâtı Şâmildir” adlı makalesinin ... Dönemindeki
dil anlayışını belirleyecek düzeyde bir içeriği vardır.
50. Bu cümlede boş bırakılan yerlere
aşağıdakilerden hangileri sırasıyla getirilmelidir? (2010)
A) Namık Kemal’in – Millî Edebiyat
B) Şinasi’nin – Tanzimat
C) Recaizade Mahmut Ekrem’in – Servet-i Fünûn
D) Tevfik Fikret’in – Fecr-i Âtî
E) Yahya Kemal Beyatlı’nın – Cumhuriyet
I. Sergüzeşt
II. Araba Sevdası
III. Felâtun Beyle Râkım Efendi
IV. Mâî ve Siyah
V. Mürebbiye
60. Yukarıdaki yapıtlardan hangilerinde
Batılılaşmanın yanlış anlaşılmasının yarattığı sonuçlar işlenmiştir? (2010)
A) I. ve II. B) I.
ve IV. C) II. ve III. D) III. ve V. E) IV. ve V.
Gerek sosyal gerekse metafizik konularda yazdığı
şiirlerindeki ahlakçı ve filozofça tutumuyla Ziya Paşa, divan şiirindeki
“hakimane” şiirin son temsilcisi ve halk filozofu unvanını kazanmıştır. Bu tarz
şiirlerinden birçok beyti ve dizesi, birer atasözü sağlamlığı ve sevimliliğiyle
belleklerde yer etmiştir.
61.Bu parçadaki açıklamaya göre, aşağıda
verilenlerden hangisinin Ziya Paşa’ya ait olduğu söylenemez? (2011)
A) İdrâk-i meâlî bu küçük akla gerekmez
Zîrâ bu terâzû o
kadar sıkleti çekmez
B) Nâ-merd olayım çarha eğer minnet edersem
Cevrinle senin
ben keder etsem mi sanırsın
C) Âyînesi iştir kişinin lâfa bakılmaz
Şahsın görünür
rütbe-i aklı eserinde
D) Pek rengine aldanma felek eski felektir
Zîrâ feleğin
meşreb-i nâ-sâzı dönektir
E) Ne kaldı rûha teselli şarâbdan başka
Boğaz’da üç gecelik
mâhtâbdan başka
“Düzenlemeler” anlamına gelen “Tanzimat”, bir bakıma
Osmanlı İmparatorluğu’nun bazı kurumlarıyla Batı’ya yönelişi demektir. Tanzimat
Döneminde Batı’yı yakından tanımış, Batı uygarlığının önemini kavramış kimi
Türk aydınları, yaşayış, bilim, sanat ve edebiyat yönünden Batı ile bağlantılar
kurmuşlardı. 1860 yılında Agâh Efendi ile Şinasi’nin birlikte çıkardıkları ...
adlı gazete ile Tanzimat edebiyatı başlamış oldu.
62. Bu parçada boş bırakılan yere
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2011)
A) Tercüman-ı Ahval
B) Ceride-i Havadis
C) Takvim-i Vakayi
D) Tercüman-ı Hakikat
E) Tasvir-i Efkâr
Namık Kemal, (I) Zavallı Çocuk’ta, genç bir kızın
kendisinden oldukça yaşlı biriyle görücü yoluyla evlendirilmesine karşı
çıkışını; (II) Akif Bey’de, vatan sevgisinin kişisel mutluluktan önce
geldiğini; (III) Gülnihal’de, baskıya karşı duyduğu tepkiyi; (IV) Cezmi’de,
Kırım Hanı Adil Giray’ın yaşamını; (V) Celalettin Harzemşah’ta İslam birliği
düşüncesini anlatır.
63. Bu parçada Namık Kemal’in numaralanmış
yapıtlarından hangisi tür bakımından ötekilerden farklıdır? (2011)
A) I. B) II. C) III.
D) IV. E) V.
Onun için, edebiyat bir araçtır. Halkın kültürel düzeyini
yükseltmek için, halkın anlayabileceği bir dille yazdıklarını biçimlendirir.
Nitekim romanlarındaki öğreticiliğin özünde böyle bir kaygı vardır. Ayrıca
romanlarında özellikle ahlak, toplumsal adalet kavramlarına ağırlık verir.
64. Bu parçada sözü edilen Tanzimat Dönemi
sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir? (2011)
A) Şinasi
B) Ahmet Mithat Efendi
C) Abdülhak Hamit Tarhan
D) Muallim Naci
E) Recaizade Mahmut Ekrem
(I) Köy yaşayışını, köylülerin yaşadığı toplumsal sorunları
konu edinir köy romanları. (II) Bu türde ilk örnek Nabizade Nâzım’ın Zehra adlı
yapıtıdır. (III) Bunu Ebubekir Hâzım Tepeyran’ın Küçük Paşa’sı izlemiştir. (IV)
Ancak gerçek anlamda köyü anlatan romanların yazılması 1950’lerden sonra
başlar. (V) Fakir Baykurt, Talip Apaydın, Dursun Akçam gibi romancılar gerçekçi
ve gözlemci bir tutumla ağalık, topraksızlık, kan davası gibi sorunları ele
almışlardır. (VI) Bunların yanı sıra Samim Kocagöz’ün Bir Çift Öküz’ü, Kemal
Bilbaşar’ın Cemo ile Memo’su, Kemal Tahir’in Kör Duman’ı köy ve köylünün
çeşitli sorunlarını anlatan romanlar arasında sayılabilir.
65. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin
hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? (2011)
A) II. B) III. C) IV.
D) V. E) VI.
Konusu bir paşanın oğlu ile bir cariyenin aşk macerası olan
..., o zamanlar artık kapanmak üzere olan bir devrin cariyeli, köleli büyük
konak hayatının Türk romanındaki en başarılı örneğidir. Sırf cariye olduğu için
konak sahibinin oğlu ile evlenemeyen Dilber’in hayatı anlatılır bu romanda.
66. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki
yapıtlardan hangisi getirilmelidir? (2012)
A) Sergüzeşt B)
Zehra C)İclâl D)Bir Hatıra E)Zavallı Kız
67. Bir eleştirmenin, Abdülhak Hamit Tarhan'ın
edebiyatımızdaki yerini ve kişiliğini değerlendirirken verdiği aşağıdaki
bilgilerden hangisi yanlıştır? (2012)
A) Türk şiirini Batılılaştırma konusunda kurallar öne
sürmekten çok, bunları yazdığı şiirlerle örneklendirme yolunu seçmiştir.
B) Tamamıyla klasik bir edebiyat kültürü ile yetişmiş;
Tahran’dan döndükten sonra Şinasi, Namık Kemal ve Recaizade Mahmut Ekrem’i
okumaya başlamış ve ilk yapıtlarını tiyatro türünde yazmıştır.
C) Batı şiirine özgü doğa betimlemelerinin bizde ilk
örneklerine onun Sahra adlı yapıtında rastlanır.
D) Hayal gücünün enginliği, duygularının zenginliği
yönünden o, Tanzimat sonrası edebiyatımızın lirik şairleri arasında yer alır.
E) Nağme-i Seher adlı kitapta topladığı ilk şiirlerinde
divan şiirinden etkilendiği açıkça görülür.
Ziya Paşa’nın Avrupa dönüşü yayımladığı eser, Tanzimat
yazarlarının hiç değilse yeni edebiyat kökleşene kadar unutturmaya çalıştıkları
divan şiirini tekrar diriltebilir düşüncesiyle Namık Kemal tarafından amansızca
tenkit edildi. Eser çıktığı zaman Magosa’da sürgünde bulunan Namık Kemal,
edebiyatta yenilik yapma yolunda arkadaşı olan Ziya Paşa’nın, böyle birdenbire
güçlükle yapılanları da yıkabilecek bir eser çıkarmasına haklı olarak içerledi.
Ama bu öfkesini, asabi bir yazı şeklinde değil, eserin yanlışlarını bir bir
göstererek sağlam, inandırıcı, mantığa dayanan güçlü bir eleştiri halinde
ortaya koydu.
68. Bu parçada Ziya Paşa’nın sözü edilen eseri
aşağıdakilerden hangisidir? (2013)
A) Şiir ve İnşa
B)Zafername C)Terkibibent D)Harabat
E)Rüya
69. Aşağıdaki yargılardan hangisi, Tanzimat Dönemi öykü ve
romanlarının özelliklerinden biri değildir? (2013)
A) Genellikle saray ve çevresindeki insanların kural
tanımaz tutum ve uygulamaları dile getirilmiştir.
B) Karakterler; doğal bireyler olmaktan çok, yazarın
çizdiği, genellikle insana özgü karşıtlıkları simgeleyen kişilerdir.
C) Yüzyılın sonuna doğru köy, köylü sorunlarının konu
olarak yer almaya başladığı görülür.
D) Ahmet Mithat’ın Felâtun Bey ile Rakım Efendi adlı eseri
ile Recaizade Mahmut Ekrem’in Araba Sevdası adlı eserlerinde benzer konular
işlenmiştir.
E) Şemsettin Sami’nin Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat’ı ilk
romandır, ancak edebî değer taşıyan ilk roman Namık Kemal’in İntibah adlı
eseridir.
70. Aşağıda verilen eserlerin ait olduğu edebî
türlerin hangisinde, Tanzimat’tan önceki dönemde eser verilmemiştir? (2014)
A) Hürriyet Kasidesi
B) Yurttan Yazılar
C) Terkibibent
D) Vatan Şarkısı
E) Kırık Hayatlar
71. Tanzimat Dönemi'nde aşağıdaki sanatçılardan
hangisinin, divan edebiyatına karşı eleştirel bir tavır aldığı söylenemez?
(2014)
A) Şinasi
B) Recaizade Mahmut Ekrem
C) Ziya Paşa
D) Namık Kemal
E) Muallim Naci
Romancıların ele alıp işledikleri konular, dönemin sosyal
ve siyasal koşullarıyla sınırlıdır. Bunların ortak amacı; halka seslenen bir
roman türü geliştirmek, Batılılaşma ile gelen sosyal ve kültürel değişimi halka
benimsetmek, halkı onlardan haberdar etmektir. Romanların yapı ve konuları, bu
düşüncenin gerçekleşmesine hizmet eder. Esirlik, aile, görücü usulü evlilik ve
kadınların eğitimi gibi döneme özgü sosyal konular; aşk, ölüm ve kahramanlık
gibi evrensel konularla desteklenir. Yapı ise birey-gelenek, birey-toplum ve
kadın-erkek ekseninde şekillenir.
72. Aşağıdaki eserlerden hangisi, bu parçada
dile getirilen dönemin yazarlarından birine aittir? (2015)
A) Sinekli Bakkal
B)Huzur C)Baba Evi D)Cezmi
E)Mai ve Siyah
Yazarın edebiyatımıza getirdiği yeniliklerden biri de köy
hayatını ve köy insanını ilk olarak ele almış olmasıdır. Anadolu köylüsünün
bilgisizliği, yoksulluğu, ağalar ve tefeciler ile ilişkileri, duygusal
davranışları olayların içinde eritilerek ustalıkla ortaya konmuştur. Bu
bağlamda Antalya’nın Kaş ilçesindeki bir köyde geçen olayların anlatıldığı
roman, yazarın en başarılı eseri sayılır.
73. Bu parçada sözü edilen yazar
aşağıdakilerden hangisidir? (2015)
A)Sami Paşazâde Sezai B)Şemsettin Sami
C)Nabizâde Nâzım
D)Ahmet Mithat Efendi
E)Muallim Naci
Ben “edebî” sayılabilecek hiçbir eser yazmadım. Çünkü benim
eserlerimin çoğunu yazdığım sıralarda edebiyattan anlamayanlar, toplumumuzun
büyük çoğunluğunu teşkil ediyordu. Benim emelim de fazlaca eser vererek
çoğunluğa hitap etmek, onları aydınlatıp dertlerine tercüman olmaya çalışmaktı.
Zaten edebiyat yapmaya ne vaktim ne de kalemim müsaitti. Bence o dönemde
“edebî” eser vermek, karnını doyuramamış bir kimseye meyve ikram etmek kadar
garip bir hareketti.
74. Aşağıdakilerden hangisinin edebiyat
anlayışı, bu parçadaki yazarla örtüşür? (2016)
A) Sami Paşazâde Sezai
B) Ahmet Mithat Efendi
C) Mehmet Rauf
D) Halit Ziya Uşaklıgil E)
Abdülhak Hamit
Türk edebiyatında Doğu-Batı karşıtlığı meselesinde bir
senteze ulaşma çabası, 1950’lere kadar yazılan çoğu romanda dikkat çeken bir
unsurdur. Bu romanlarda, modernleşmeyi yüzeysel olarak anlayan ve kökleriyle
bağı keserek değerlerinden kopan “alafranga züppe tipler” gülünç ve acınası
durumlara düşerler.
75. Bu parçada sözü edilen roman kişilerine
aşağıdakilerden hangisi örnektir? (2017)
A) Çalıkuşu ‘ndan Kamuran B) Araba Sevdası‘ndan Bihruz
C) Ateşten Gömlek‘ten İhsan D) Felatun Bey ile Rakım
Efendi‘den Rakım
E) Fatih-Harbiye’den Şinasi
Sürekli bir “değişme” ihtiyacı duyan ..., bir düzen ve
denge düşüncesinden uzaktır. Bu düzensizlik, onun mizacının ve sanatının en
belirgin özelliğidir. Onun şiirlerinde hem biçim ve içerik hem de dil
bakımından yenilikler dikkat çeker. O, Tanzimat Dönemi’nin en renkli şairidir.
Hayal gücünün zenginliği, duygularının çeşitliliği ve tabiata duyduğu ilgi,
onun Tanzimat’tan sonraki Türk edebiyatının lirik şairleri arasında anılmasını
da sağlamıştır. Özellikle eşinin ölümü üzerine yazdığı şiiri, hafızalarda önemli
bir yer edinmiştir.
76. Bu parçada boş bırakılan yere
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2017)
A) İbrahim ŞinasiB) Namık Kemal
C) Ziya Paşa
D) Abdülhak Hamit Tarhan
E) Recaizade Mahmut Ekrem
77. Şinasi’nin Şair Evlenmesi adlı eseriyle
ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? (2018)
A) Kişiler, eğitim düzeylerine göre konuşturulmuştur.
B) Gülmece yoluyla toplumsal eleştiri yapılmıştır.
C) Kişilerin adlarıyla sosyal ve kişisel özellikleri
arasında bağ vardır.
D) Batılılaşmanın olumsuz yönlerini yerme amacıyla
yazılmıştır.
E) Tipleştirmeye dayalı bir tiyatro anlayışını
yansıtmaktadır
Yazar, bu romanda kıskançlık konusunu ele alır. Eser,
yazarın ölümünden sonra arkadaşı Mahmud Sadık tarafından Servet-i Fünûn
dergisinde yayımlanmıştır. Edebiyatımızda natüralizm akımının etkilerinin
görüldüğü ilk roman olarak kabul edilir. Romanın başlangıcında iki aile vardır:
Eşini kaybetmiş, kızıyla beraber oturan Şevket Efendi’nin ailesi ve babasını
birkaç sene evvel kaybetmiş, annesi Münire Hanım’la birlikte oturan Suphi’nin
ailesi.
78. Bu parçada söz edilen yazar ve eseri
aşağıdakilerden hangisidir? (2018)
A) Namık Kemal - İntibah
B) Recaizade Mahmut Ekrem - Araba Sevdası
C) Ahmet Mithat Efendi - Felâtun Bey ile Râkım Efendi
D) Sami Paşazade Sezai - Sergüzeşt
E) Nabizade Nazım – Zehra
Şair, Tanzimat’tan sonra Divan edebiyatına ilk fakat usta
bir söyleyişe kavuşmuş şuurlu bir dönüşü temsil etmektedir. Yeni şiirin sadece
Batı’ya değil millî örneklere de bağlanmasını istemiştir. Şair, Köylü Kızların
Şarkısı adlı şiiri ile edebiyatımızın ilk ve şaşılacak kadar yeni olan ahenkli
köy şiirini ortaya koymuştur. Bu şiirde köylülerin konuşmaları, yaşayışları ve
duygulanışları aruz vezni içinde canlı bir üslupla yansıtılmıştır. Ayrıca
Fransız şiirinden başarılı tercümeler de yapmıştır. Şiirlerini Ateşpâre, Şerâre
ve Füruzan isimli kitaplarda toplamıştır.
79.Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
(2016)
A) Nabizâde Nâzım
B) Recaizade Mahmut Ekrem
C) Ziya Paşa
D) Şemsettin Sami
E) Muallim Naci
Türk tiyatrosunun gelişimine önemli katkısı bulunan,
tiyatro kurup bazı oyunlarda rol alan ----; başta Cimri olmak üzere Molière’in
hemen hemen bütün eserlerini Türkçeye aktarmıştır. Tanzimat Dönemi’nin önemli
kültür adamlarından biri olan yazar, kendine has yöntemlerle tiyatro çevirileri
ve uyarlamaları yapmıştır.
80.Bu parçada boş bırakılan yere
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2019 AYT)
A) Recaizade
Mahmut Ekrem
B) Ahmet
Mithat Efendi
C) Namık
Kemal
D) Ahmet
Vefik Paşa
E) Direktör
Ali Bey
Namık Kemal’in tiyatrosu, bir dava tiyatrosudur. Yazar;
vatanperverlik, İslam birliği, insan hakları gibi inandığı değerleri, toplumun
kalkınmasına yönelik fikirlerini ve geleneğe ilişkin tenkitlerini tiyatro türünde
verdiği eserlerinde de işler. XIX. yüzyılın başında bir Rumeli şehrindeki
yöneticinin zulmüne karşı başlayan isyanı Gülnihal adlı oyununda; kuşatma
altında bulunan bir kalenin fedakârlıklarla kurtuluşunu da ---- adlı oyununda
anlatır.
81.Bu parçada boş bırakılan yere
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?(2019 AYT)
A) Kara Bela
B) Zavallı Çocuk
C) Akif Bey
D) Vatan yahut Silistre
E) Celâlettin Harzemşah
82.Aşağıdaki dizelerin hangisinde Felâtun Bey
ile Râkım Efendi adlı eserde de dile getirilen dönemin yaygın sosyal sorunu
eleştirilmektedir? ( 2020 AYT)
A)Ey vatan ver elini bir sıkayım!
Elimizden gidiyorsun adiyö...
Çeşm-i şefkat ile baktıkça sana
Beni mahzun ediyorsun adiyö
B)Yorgan döşek demez satar
Tiyatroda loca tutar
Gider evde yerde yatar
Şık beylerde olan hâlet
Kabul olunmaz rezalet
C)Hür olmak ister isen olma cihanın
Zevkinde safasında gamında kederinde
Canan gide rindan dağıla mey ola rîzan
Böyle gecenin hayr umulur mu seherinde
D)En ummadığın keşfeder esrar-ı derunun
Sen herkesi kör âlemi sersem mi sanırsın
Bir gün gelecek sen de perişan olacaksın
Ey gonca bu cemiyyeti her-dem mi sanırsın
E)Bir damla inciydi kirpiklerinde,
Aşkın ıztırabla dolu rüyası
Bir başka güzellik var kederinde
Bir başka âlem ki ruhunun yası,
Sessiz incileşir kirpikleri
Servetifünun Dönemi'nin az tercih edilen türleri hakkında
bir çalışma yapmak öteden beri aklımdaydı. Dönem ve sanatçılarına dair tüm
çalışmalarda şiir, roman, öykü üçlüsünün mutlak hâkimiyetine karşı ben
araştırmamı sadece öteki türler üzerine yaptım. Yine de Servetifünun şair ve
yazarlarınca yazılan tüm şiir, roman ve öykü kitaplarını da okudum. Aslında
Recaizâde'nin ve Abdülhak Hamit'in sağladığı hazırlığı, o edebî etkiyi dikkate
almam ve onları okuyarak başlamam gerekirdi ancak bunun için yeterli zamanım
yoktu. Bir araştırmacı olarak kabul etmeliyim ki Servetifünun Dönemi'nin
portresi, bu iki sanatçının eserlerini okumadığım ve değerlendiremediğim için
biraz eksik kaldı. Sonuçta çalışmamda Servetifünun'un şimdiye değin pek
çizilmemiş bir edebî türler portresini çizdim. Servetifünun'dan şiir, roman ve
öyküyü çıkardığınızda geriye ne kalır sorusuna yanıt aradım.
83.Bu parçada söz edilen araştırmacı hakkında
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?( 2020 AYT)
C) C)Talim-i
Edebiyat, Çok Bilen Çok Yanılır ve Sahra adlı eserleri okumuştur.
D) D)Kırk
Yıl, Saray ve Ötesi, Kavgalarım adlı eserleri değerlendirmiştir.
E) E)Hüseyin
Cahit, çalışmasında yer verdiği sanatçılardandır.
N NOT: SORULARIN CEVAP ANAHTARI ÖNÜMÜZDEKİ HAFTA EKLENECEKTİR.
 |
TANZİMAT SERVET-İ FÜNÜN FECR-İ ATİ ÇIKMIŞ SORULARI |
0 Yorumlar
Bana sormak istediğiniz bir şey var mı?