İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK EDEBİYATI  ÇIKMIŞ SORULARI

SÖZLÜ DÖNEM TÜRK EDEBİYATI TEST SORULARI

1.Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk edebiyatının "yazılı edebiyat" dönemine ait bir özellik değildir?

A) Bu dönemin en önemli ürünü Göktürk Kitabeleri'dir.

B) Bu dönemde koşuk, sagu, sav gibi türlerde ürünler verilmiştir.

C) Göktürk ve Uygur olmak üzere iki tür alfabe kullanılmıştır.

D) Bu dönemdeki Uygur yazıtlarının birçoğu Budizm ile ilgili dinsel metinlerdir.

E) Yenisey Kitabeleri de bu dönemin yazılı ürünlerindendir.

 

 

 

I. Ergenekon Destanı      

II. Kalevala Destanı

III. Şu (Saka) Destanı   

IV. Bozkurt Destanı

V. Şehnâme Destan

2. Yukarıdaki numaralanmış destanlardan hangileri Türklere ait değildir?

A) I. ve II.        B) II. ve III.       C) II. ve V.        D) III. ve IV.      E) IV. ve V.

 

I. Milletlerin hayatını derinden etkileyen olaylar anlatılır.

II. Milli söyleyişten uzak, evrensel bir nitelik taşır.

III. Olağanüstü olay ve kişilere sıkça rastlanır.

IV. Nazım, nesir karışık olarak kaleme alınır.

V. Divan edebiyatındaki karşılığına mesnevi denir.

 

3. Yukarıda numaralı cümlelerden hangi ikisi doğal destanlar için söylenemez?

A) I. ve II.   B) I. - III.   C) II. - IV.   D) II. - V.   E) IV. ve V.

 

 

 

Düşmanlar tarafından yenilen Türkler, yok olma aşamasına gelmişti. Düşmanın elinden kaçabilen iki aile, yolu izi olmayan bir yere gelmiş, burada dört yüz yıl yaşayıp çoğalmış ve demir dağı eriterek buradan çıkabilmiştir. Bu destan Türklerin demiri işleyen ilk kavim olduğunu anlatması bakımından da önemlidir.

4.Bu parçada, hakkında bilgi verilen Türk destanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Türeyiş Destanı   B) Göç Destanı

C) Bozkurt Destanı 

D) Ergenekon Destanı

E) Şu Destanı

 

 

 5.Aşağıdakilerden hangisi İslam öncesi Türk destanlarının varyantlarının olmasının nedenlerinden biridir?

 

A) Tarihi ve ulusal öğelere dayanmaması

B) Belli bir yer ve coğrafya üzerinde geçmemesi

C) Olağanüstü olaylara yer vermesi

D) Hemen derlenip yazıya geçirilmemeleri

E) Düzyazı biçiminde söylenmeleri

 

Saka Türkleri hükümdarının Türk-İran Savaşları sırasında gösterdiği kahramanlıklar anlatılır. Bu destanın konusu İranlıların ulusal destanı Şehname'de ele alınmıştır. Saka Türkleri hükümdarının adı Afrasiyap olarak geçer.

6.Yukarıdaki parçada sözü edilen Türk destanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şu     

B) Oğuz Kağan        

C) Atilla

D) Alp Er Tunga      

E) Göç

 

Türk edebiyatının ele geçen ilk yazılı örnekleridir. Dünyadaki en ilgi çekici tarih, dil, edebiyat ve toplum bilimi bilgilerini kapsayan belgelerdendir.

7.Yukarıdaki parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kutadgu Bilig     

B) Divan-u Lugat'it Türk

C) Göktürk Yazıtları

D) Dede Korkut Hikâyeleri

E) Atabetül Hakayık

 

 

 

8.Aşağıdakilerden hangisinde İslamiyet sonrası Türk destanları bir arada verilmiştir?

A) Gılgamış, Manas, Cengiz Han

B) Göç, Battal Gazi, Danişment Gazi

C) Manas, Satuk Buğrahan, Cengiz Han

D) Timur, Genç Osman, Gılgamış

E) Battal Gazi, Manas, Atilla

 

 

 

Çinlilerle yapılan bir savaşta yok olan Göktürklerin bir dişi kurttan yeniden türediklerini anlatan bir destandır.

9.Yukarıda sözü edilen destan aşağıdakilerden hangisidir?

A) Türeyiş    B) Bozkurt     C) Göç   D) Şu   E) Oğuz Kağan

 

Hun hükümdarı Mete'nin yiğitliklerini dile getiren, ülkesini nasıl genişletip oğulları arasında bölüştürdüğünü anlatan destandır.

10.Yukarıda sözü edilen destan aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şu Destanı

B) Alp Er Tunga Destanı

C) Ergenekon Destanı

D) Oğuz Kağan Destanı

E) Atilla Destanı

 

 

 11.İslam etkisinde gelişen ilk Türk destanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Danişment Gazi  

B) Kaybolmuş Cennet

C) Manas Destanı    

D) Köroğlu Destanı

E) Timur Destanı

 

 

 

Göktürk yazıtlarından önce Yenisey Yazıtları vardı. Ancak Türklerin yazılı edebiyatı Yenisey Yazıtlarıyla değil, Göktürk Yazıtlarıyla başlamıştır.

12.Yazılı dönemin Göktürk Yazıtlarıyla başlamasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Göktürk Yazıtları'nın yazarının bilinmesi

B) Göktürk Yazıtları'nın metin niteliği taşıması

C) Göktürk Yazıtları'nın duru bir Türkçeyle yazılması

D) Göktürk Yazıtları'nın Türk ulusunun değerlerini anlatması

E) Göktürk Yazıtları'nın Türklere ait bir alfabeyle yazılması

 

13.Aşağıdakilerden hangisi İslam öncesi Türk edebiyatı ürünlerinden biri değildir?

A) Sav      B) Sagu          C) Koşuk   D) Destan      E) Baksı

 

 

14.Aşağıdakilerden hangisi İslam öncesi Türk edebiyatının bir özelliğidir?

A) Şiirler dörtlükler biçiminde serbest ölçüyle yazılmıştır.

B) Göz için kafiye esas alınmıştır.

C) Dini törenler etkisinde gelişmiştir.

D) Çince sözcükler de kullanılmıştır.

E) Sözlü edebiyat ürünlerinin söyleyeni bilinmektedir.

 

 

15.İslam öncesi sözlü edebiyatla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Benzetmeler dışında söz sanatı kullanılmamıştır.

B) Şiirlerde toplumsal amaç güdülmüştür.

C) Şiirlerde dörtlük birimi esas alınmıştır.

D) Gerçek yaşamdan konular seçilmiştir.

E) Benzetmeler soyut ve abartılıdır.

16. Aşağıdakilerden hangisi İslam öncesi Türk destanlarının özelliklerinden biri değildir?

 

A) Hece ölçüsüyle söylenmiştir.

B) Dil, yabancı etkilerden uzaktır.

C) Bazıları taş tabletler üzerine yazılmıştır.

D) Uzun manzum eserlerdir.

E) Kahramanlar seçkindir.

 

 

 

17. Aşağıdaki destanlardan hangisi yanlış eşleştirilmiştir?

A) Bozkurt-Göktürkler

B) Şu – Saka Türkleri

C) Türeyiş – Göktürkler

D) Göç – Uygurlar

E) Atilla- Hunlar

 

 

 

İslamiyet’in etkisinde yazılmış dünyanın en uzun destanı olarak bilinir.

18.Yukarıda sözü edilen destan aşağıdakilerden hangisidir?

 

A) Şehname  

B) Kaybolmuş Cennet

C) Üç Şehitler Destanı         

D) Manas

E) Kurtarılmış Kudüs

 

 

 

19. Aşağıdaki destanlardan hangi ikisi Türklerin bir kurttan türediklerini anlatmaktadır?

 

A) Oğuz Kağan – Bozkurt

B) Ergenekon – Türeyiş

C) Türeyiş – Bozkurt

D) Bozkurt – Ergenekon

E) Türeyiş – Oğuz Kağan

 

 I. Oldukça gelişmiş bir dili ve üslubu vardır.

II. Türk dili ve edebiyatının ciddi anlamda ilk yazılı metinleri sayılır.

III. 8. yüzyılda yazılmış ve dikilmiş üç farklı kitabeden oluşmaktadır.

IV. Türklerin hayatı hakkında bilgiler vermektedir.

V. Şiir tarzında ve heceyle yazılmış olan ilk yazılı metinlerdir.

20.Yukarıdaki numaralanmış bilgilerden hangisi Göktürk Kitabeleri'nin bir özelliği değildir?

A) I.            B) II.           C) III.           D) IV.                E)V.

 

 

 

I. Dize başında kafiyeleme görülmekle birlikte daha çok dize sonlarında yarım kafiye ve redif kullanılmıştır.

II. Ölen kişilerin ardından saz eşliğinde söylenen savlar epik şiir örnekleri olarak görülebilir.

III. Mani, ninni ve destan türlerinde ortaya konan yapıtların çoğu anonimdir.

IV. Ele geçen yazılı eserlerin çoğu Göktürk alfabesiyle yazılmıştır.

21.İslamiyetten önceki Türk edebiyatı ile ilgili olarak yukarıdaki numaralanmış yargılardan hangileri doğrudur?

 

 A) I. ve II.     B) II. ve III.     C) III. ve IV.    D) I. ve IV.      E) I. ve III.

 

 

22.Aşağıdaki dizelerin hangisi, sadece Türk destanlarını kapsamaktadır? (1975/ÖSYS)

A) Alp Er Tunga – Oğuz – Türeyiş – Şehname

B) Şu – Türeyiş – Gılgamış – Oğuz

C) Türeyiş – Alp Er Tunga – Oğuz – Şu

D) Oğuz – Alp Er Tunga – Ramayana – Şu

E) Şehname – Oğuz – Şu – İlyada

 

 

 

Alp Er Tunga öldi mü

Issız acun kaldı mu

Ödlek öçin aldı mu

Emdi yürek yırtulur

23. Bu parçanın nazım şekli nedir? (1976/ÖSYS)

A) Koşuk

B) Sav

C) Varsağı

D) Sagu

E) Semai

 

 

 

 24.  Türk destanlarının oluşum sırasına uygun olarak verilen dizi aşağıdakilerden hangisidir? (1976/ÖSYS)

A) Saka, Göktürk, Hun, Uygur

B) Uygur, Hun, Göktürk, Saka

C) Göktürk, Uygur, Saka, Hun

D) Hun, Saka, Uygur, Göktürk

E) Saka, Hun, Göktürk, Uygur

 

 

 

    25.  Türkçenin Arapça ile boy ölçüşebilecek zenginlikte olduğunu kanıtlamak amacı ile kültür ve uygarlık tarihimizin ana kitaplarından birini hazırlayan yazarımız aşağıdakilerden hangisidir? (1977/ÖSYS)

       A)   Ali Şir Nevai

       B)    Ahmet Yesevi

       C)    Kaşgarlı Mahmut

       D)   Edip Ahmet

       E)    Yusuf Has Hacip

 

 

 

26. Aşağıdakilerden hangisi, destan (epope) geleneğinde halk öykücülüğüne geçiş dönemin ürünüdür? (1981/ÖSYS)

        A)   Kutadgu Bilig

        B)    Divanü Lügati’t-Türk

        C)    Atabet’ül-Hakayık

        D)   Kitab-ı Dede Korkut

        E)    İskendername

 

 

 

27.    (I) “Kitab-ı Dede Korkut”, sanatçısı belli olmayan, halkın ortak malı olan bir eserdir. (II) Nazım ve nesir karışımı on iki hikayeden oluşur. (III) Hikayelerde daha çok Oğuzların, düşmanları ve insanüstü güçlerle savaşımları anlatılmaktadır. (IV) Her hikaye bağımsız olmakla beraber, çoğunda ortak kahramanlar bulunur ve her hikayenin sonunda Dede Korkut söz   alır. (V) Hikayelerde adı geçen Dede Korkut, kahramanlığıyla ün kazanmış Oğuz beylerinden biridir.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin han­gisinde verilen bilgi yanlıştır? (1996/ÖSYS)

  A) I         B) II        C) III      D) IV        E)V

 

XI. yüzyıl dil ürünlerinden olan bu eserin değeri yalnızca Türk dilinin sözcüklerini toplamak, kurallarını ve yöntemlerini bildirmek, ölçülerini     açıklamaktan ileri gelmez. Sözcükleri açıklarken tarih, coğrafya, folklor ve edebiyata ilişkin bilgiler, toplumsal yaşayışına ilişkin ipuçları da verir.

 28.Bu paragrafta sözü edilen eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir? (1988/ÖSYS)

 

     A)   Divan-ı Hikmet – Ahmet Yesevi

     B)    Muhakemetü’l-Lügateyn – Ali Şir Nevai

     C)    Divanü Lügati’t-Türk – Kaşgarlı Mahmut

     D)   Kutadgu Bilig – Yusuf Has Hacip

     E)    Atabet’ül-Hakayık – Edip Ahmet

 

 

 

 

  29.  Kutadgu Bilig ile ilgili aşağıdakilerden hangi­si söylenemez? (1988/ÖSYS)

A) Mutluluk veren bilgi anlamına gelen eser mesnevi nazım biçimiyle yazılmıştır.

B) İyi bir devlet yönetiminin ilkelerini konu edi­nen bir siyasetname örneğidir.

C) Aruz ölçüsüyle yazılmış 6645 beyitten oluşur.

D) Eserde Türk ve Arap uluslarının kültürel etkileşimleri mensur olarak örneklendirilmiştir.

E) Eser, alegorik bir yapıya sahiptir, dört kişi dört ayrı unsuru simgeler.

 

 

Hece ölçüsüyle söylenir.

Dinsel sürgün avları ile şölen veya toy denen ziyafetlerde söylenir.

Aşk, doğa sevgisi ve yiğitlik gibi çeşitli konular işlenir.

aaab, cccb şeklinde kafiyelenir.

30.Bazı özellikleri verilen nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir? (2015 LYS)

A) Koşuk 

B) Sagu

C) Semai

D) Varsağı

E) Türkü

 

 

I. Kahramanlık ve yiğitlik konularının işlenmesi

II. Söyleyeninin belli olmaması

III. 100 dörtlükten fazla olması

IV. Toplumu derinden etkileyen bir olayı ele alması

V. Doğuş, yayılma, derleme safhalarından oluşma-

31.Yukarıdakilerden hangisi ikisi halk edebiyatındaki destanların İslamiyet öncesi Türk edebiyatındaki destanlara (epope) benzetilmesinin nedeni değildir?(2015-LYS)

A) I ve III      B) II ve III     C) II ve IV      D) IV ve V        E) II ve V

 

 

 32.Yazarı tarafından, yazılış amacı “Adım Edip Ahmet’tir. Sözüm edep ve öğüttür. Bu kitabı, kendim gidersem sözüm kalsın diye yazdım. Ey benden sonra gelen! Bunu okursan beni duada unutma!” sözleriyle dile getirilen eser aşağıdakilerden hangisidir?(2014-LYS)

A)    Divânü Lügâti’t-Türk 

B)    Divan-ı Hikmet

C)    Kutadgu Bilig    

D)    Atebetü’l-Hakâyık

E)    Risâletü’n-Nushiyye

 

 

I. Karahanlı Dönemi’nden bize kalan ikinci önemli eserdir.

II. Türkçenin bilinen ilk sözcüğüdür.

III. Asıl adı “Hazı Kitabu Divani Lugati’t-Türk”tür.

IV. Elimizde birkaç yazma nüshası vardır.

V. İçindeki dörtlükler hece vezniyle, beyitlerin çoğu aruz vezniyle yazılmıştır.

33.Yukarıdakilerden hangisi Divânü Lügâti’t-Türk ile ilgili olarak söylenemez?

A)I.     B) II.       C) III.        D) IV.     E) V.  (2014-LYS)

 

 XV. yüzyılın başlarında yazıya geçirilen......, adını yaratıcısı olduğuna inanılan kişiden alır. Türklerin yaşamını tarihsel, kültürel ve toplumsal bakımdan çok iyi anlatan bu yaratılar,...... ürünleridir. İslamiyet öncesi dönemde oluşturulan bu ürünlere, bu dinin kabulünden sonra İslami söyleyiş özellikleri de eklenmiştir.

34.Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?(2008-ÖSS)

A)    Dede Korkut Hikâyeleri - sözlü edebiyat

B)    Destanlar - anonim halk edebiyatı

C)    Göktürk Yazıtları - ilk yazılı edebiyat

D)    Tasavvufi şiirler - divan edebiyatı

E)    Seyahatnameler - halk edebiyatı

35. Aşağıdaki destanlardan hangisi, birlikte verildiği ulusa ait değildir?(1997-ÖYS)

A) Manas-İran       

B) Ramayana - Hint      

C) Nibelungen - Alman                                                 

D) Kalevala- Fin   

E) Ergenekon - Türk

Bir sözlü edebiyat ürünü olan Manas Destanı, Kırgızların ulusal destanıdır. Manas Destanı’nı bilim dünyasına ilk kez Çokan Velihanov duyurmuştur. Onu, bir bütünlük içinde ilk kez yayımlayan ise Türkolog W. Radlof’tur. Manas Destanı’ndaki yaşamın, 9. yüzyıl sonlarına ait olduğu görüşü yaygındır. Destan, öteki büyük destanlar gibi hem bir şiir hem de tarihsel ve toplum bilimsel bir belge olarak görülebilir. Destana adını veren Manas’ın yaşantısındaki değerler sistemi, Müslümanlıkla eski Türk inanışlarının bileşiminden oluşmaktadır.(1995-ÖYS)

36.Bu parçada Manas Destanı’yla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

A)    Belli bir dönemdeki Kırgız Türklerinin yaşayışının anlatıldığına

B)    Yazıya geçirilip tanıtılmasında, birden çok kişinin emeğinin olduğuna

C)    Birden çok inanç sistemini içeren bir yapıya sahip olduğuna

D)    Bilinen öteki destanlardan farklı özellikler gösterdiğine

E)    Değişik bilim dallarına göre incelenmeye elverişli bir içerik taşıdığına

 

 

 

 XI. yüzyıl dil ürünlerinden olan bu eserin değeri, yalnızca Türk dilinin sözcüklerini toplamak, kurallarını ve yöntemlerini bildirmek, ölçülerini açıklamaktan ileri gelmez. Sözcükleri açıklarken tarih, coğrafya, folklor ve edebiyata ilişkin bilgiler, toplumsal yaşayışa ilişkin ipuçları da verir.

37.Bu paragrafta sözü edilen eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?(1988-ÖYS)

A)    Divan-ı Hikmet; Ahmet Yesevi

B)    Muhakemet-ül Lügateyn; Ali Şir Nevai

C)    Divan-ı Lügat-it Türk; Kaşgarlı Mahmut

D)    Kutadgu Bilig; Yusuf Has Hacip

E)    Atabet-ül Hakayık; Edip Ahmet

 

 

 

1-B    2-C    3-D    4-D    5-D    6-A    7-C    8-C    9-B    10-D    11-C    12-E    13-E    14-E    

15-E      16-C    17-C    18-D    19-C    20-E    21-E    22-C    23-D    24-E    25-C    26-D    27-E 

 28-C        29-D        30-A        31-E        32-D        33-D        34-A        35-A       36-D        37-C