ÇÖZÜMLÜ ANLATIM BOZUKLUĞU SORULARI

 

ANLATIM BOZUKLUĞU ÇÖZÜMLÜ SORULAR

 

1- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Masada ki paranın yerinde yeller esiyordu.

B) Bu adamın benimle bir ilgisi olmadığını söylemiştim.

C) Son günlerde yaşamını değiştirmeye çalışıyordu.

D) Tek istediğimiz, yurdumuza dönmek ve ülkemize yararlı olmaktır.

E) En küçük kardeşim, şarkı söylemeyi çok severdi.

 

ÇÖZÜM: Yapı ve sesçe birbirine benzeyen, fakat anlamca birbirini karşılamayan sözcüklerden birinin diğerinin yerine kullanılması anlatım bozukluğuna yol açar. “C” seçeneğindeki “yaşam” sözcüğü “yaşantı” sözcüğünün yerine kullanılmıştır. Doğrusu “Son günlerde yaşantısını değiştirmeye çalışıyordu” şeklinde olmalıdır.

                                                                                                                                  CEVAP:D

 

2- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

A) O yıllarda bırakın daktiloyu, bir bilgisayarımız bile yoktu.

B) Meslekte ve hayatta başarılı olmak için düzgün bir yazılı anlatım becerisine sahip olmalıyız.

C) Kompozisyonu kısaca, “düzenli yazma ve konuşma sanatı” olarak tanımlayabiliriz.

D) Başarılı bir anlatımda, açıklık, sadelik, akıcılık, kişisellik gibi öğeler bulunmalıdır.

E) Düzenli yazma hem kendimizi anlatma hem de başkalarıyla anlaşma bakımından büyük önem taşımaktadır.

 

ÇÖZÜM: Bir cümlede sözcükleri yanlış yerde kullanmak cümlenin anlamını değiştirdiği gibi, çok farklı yorumlara da yol açabilir. A seçeneğinde “daktilo” sözcüğünün “bilgisayar” sözcüğünden önce kullanılması anlatım bozukluğuna yol açar.

                                                                                                                                  CEVAP:A  

 

    I. Anlatımın temel birimi cümledir.

    II. Kiraz ağacını bahçeye ektik.

   III.Bunca yıllık yaşamında onun gibisini görmedim.

   IV. Kısa öykü açısından Türk Edebiyatı oldukça zengindir.

   V. Cumhuriyet Döneminde Sait Faik gibi büyük sanatçılar yetişti.

3- Numaralandırılmış cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

 

A) I                B) II                 C) III                D) IV              E) V

 

ÇÖZÜM: Tohum ekilir fide ve fidan ise dikilir. II numaralı cümlede “ekmek” sözcüğü “dikmek” sözcüğünün yerine kullanılmıştır. Doğrusu “Kiraz ağacını bahçeye diktik”. Şeklinde olmalıdır.

                                                                                                                                  CEVAP:B

 

 “Sözünü ettiğin olay, sanırım tekstil ihracatına getirilen kısıtlamalarla ilgili olsa gerek”

 

4- Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangisiyle giderilir?

A) “getirilen” yerine “gelen” yazılarak

B) “sözünü ettiğin” yerine “bahsettiğin” getirilerek

C) “olsa gerek” sözcüğü cümleden atılarak

D) “ihracat” yerine “ithalat” getirilerek

E) “kısıtlamalarla” yerine “kısıtlama” getirilerek

 

ÇÖZÜM: Cümledeki “sözünü ettiğin” ve “sanırım” sözcükleri aynı kavramı belirttiğinden ikisinin birlikte kullanılması gereksizdir. “C” seçeneğinde verilen “olsa gerek” sözcüğünün cümleden atılması ile anlatım bozukluğu giderilecektir.

                                                                                                                                  CEVAP:C

 

     (I) Hiçbir işi rast gitmeyen boş atıp dolu tutan bir adamdı.

    (II) Bizde bu yolları herkes bilir ve bunlara başvurur.

   (III) Bütün konuları, iyice tekrarlanmadan anlaşılmaz.

   (IV) Ev işlerinin zorlarını annem yapar, zor olmayanlarını da annem yapar.

    (V) Hiçbiriniz bana güvenmediniz, hepiniz kendi başınıza iş yaptınız.

5- Numaralandırılmış cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

A) V               B) IV                 C) III                 D) II                E) I

 

ÇÖZÜM: I numaralı cümledeki deyim açıklaması ile çelişmektedir. Çünkü “boş atıp dolu tutmak” deyimi “umutsuz giriştiği bir işten iyi sonuç almak” anlamındadır. Atasözleri ve deyimler kalıplaşmış sözlerdir. Bu nedenle atasözlerinde ve deyimlerde sözcüklerin yerinin değiştirilmesi ya da içinde bulundukları cümlenin anlamı ile çelişmeleri anlatım bozukluğuna yol açar.

                                                                                                                                  CEVAP:E

 

 “Belediye tarafından inşa ettirilmekte olan dokuz katlı mağazanın inşaatı ekim ayında bitecek ve faaliyete geçecektir.”

6- Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerden hangisiyle giderilir?

A) “Belediye tarafından” yerine “belediyenin” getirilerek

B) “ettirilmekte olan” yerine “ettirilen” getirilerek

C) “ve” bağlacından sonra “mağaza” getirilerek

D) “mağazanın” sözcüğünden önce “büyük” sözcüğü getirilerek

E) “inşa ettirilmekte olan” yerine “yaptırılan” getirilerek

 

ÇÖZÜM: Cümledeki anlatım bozukluğunun sebebi iki eylemin tek özneye bağlanmasındandır. Oysa bitecek olan “mağazanın inşaatı” faaliyete geçecek olan “mağaza”dır. Bu nedenle “C” seçeneğinde verildiği gibi “ve” bağlacından sonra “mağaza” sözcüğünü getirerek anlatımda ki bozukluğu giderebiliriz.

                                                                                                                                  CEVAP:C

 

 

 

7- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

A) Hastalandığınızı duyunca çok üzüldüm.

B) İyi birisi ama çok çabuk sinirleniyor.

C) Cevizin kabuğu sert olduğundan onu kırmak zor

D) Çocukların her şeyi öğrenmelerini beklemek yanlıştır.

E) Kimse içeri girmesin, dışarı çıksın.

 

ÇÖZÜM: “Kimse içeri girmesin, dışarı çıksın” cümlesinde ki “kimse” öznesi ikinci cümleyle uyumlu olmadığından ikinci cümleye “herkes” öznesi getirilerek anlatım bozukluğu düzeltilmelidir.

                                                                                                                                  CEVAP:E

 

Yıldırım hana yönelince arkadaşları da arkasından onu takip etti.

       (I)                      (II)         (III)                 (IV)        (V)

8- Altı çizili sözcüklerin hangisinden sonra “virgül” konması anlam belirsizliğini giderir?

A) I                B) II                    C) III                 D)  IV                     E) V

 

ÇÖZÜM: Cümledeki “Yıldırım” sözcüğünden sonra “virgül” konmalıdır. Yoksa bu cümleden iki anlam çıkar:

a) Yıldırım isminde ki kişi hana yönelmiştir ve arkadaşları da onu takip etmiştir.

b) Arkadaş grubundan biri “Yıldırım han” adında bir mekâna yönelmiş ve diğerleri de onu takip etmiştir. 

                                                                                                                                  CEVAP:A

9- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Kâğıt atık kullanılmıyor, bilgisayar yaşının her alanına yayıldı.

B) Sorumluluk duygusu olmayan insan çevresi için yaralı olmaz.

C) Bu semtin havasını ne Bakırköy’de ne Kadıköy’ de bulabilirsiniz.

D) Yazar, eserlerinde yalın ve yapmacıksız bir anlatım kullanmış.

E) Çocuğu tehdit edip telefonu çalmışlar.

 

ÇÖZÜM: “çalmak” başkasının malına gizlice almaktır. Zor kullanma söz konusu olduğunda “gasbetmişler” denmesi gerekir. Dolayısıyla bu cümlede sözcüğün yanlış anlamda kullanılmasından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır.

                                                                                                                                  CEVAP:E

 

10- Aşağıdakilerden hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Benimle denk olabilmesi için daha bir fırın ekmek yemesi lazım.

B) Kavşaktaki trafik polisi kural hatası yapanları kenara çekiyordu.

C) Yazarın hikayelerinin, şiiri kadar ilgi çekici olduğu söylenemez.

D) Raporun üslup olarak öbürlerinden ayrıcalığı ortaydı.

E) Bilek gücüyle çalışanlar, zihin gücüyle çalışanlar gibi yorulmazlar.

 

ÇÖZÜM: “ayrıcalık” imtiyaz demektir. “Ayrıcalığı” yerine “farkı” denmesi gerekiyordu. Bu cümlede sözcük anlamına uygun kullanılmamıştır.

                                                                                                                                  CEVAP:D

 

11- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Yapılan eleştirileri dinlerdi, ama bunlara pek kulak asmazdı.

B) Akşamki olayın etkisini daha üzerimden atamadım.

C) Bir insanın kuş gribine yakalanma şansı, tavuğa göre elbette çok azdır.

D) Çinilerdeki mavinin tonu, turkuvaz dediğimiz renktir.

E) Benim gibi insanların hayattan beklentisi yoktur.

 

ÇÖZÜM: Bir insanın kuş gribine yakalanması şansı değil, ihtimali ya da olasılığı olabilir. “Şans” kelimesi olumlu durumlarda kullanılır.Cümledeki gibi olumsuz yargılarda ihtimal veya olasılık denilmelidir.

                                                                                                                                  CEVAP:C

 

12- Aşağıdakilerden hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Her şeye rağmen bütün zorluklara göğüs gerdim.

B) Bu konuyla ilgili halen yürürlükte bulunan yönetmelik,yetersizdir.

C) Senin kadar duyarlı birine rastlamadım.

D) Bu yapıt uzun bir çalışmasının ürünüdür.

E) İnsanları tanımak her zaman mümkün değildir.

 

ÇÖZÜM: “B” seçeneğinde “yürürlükte bulunan” sıfatı, “halen” zarfını gereksiz kılmaktadır.Aynı zamanda “yürürlükte bulunan” yerine “yürürlükteki” denmesi daha uygun olur.

                                                                                                                                  CEVAP:B

 

13- Aşağıdakilerden cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu yoktur?

A)Denizciler sekiz saat süre ile fırtınayla boğuştular.

B) İki resim arasındaki nüans farklarını iyi görmelisiniz.

C) Adam otunun pek çok hastalığa iyi geldiği biliniyor.

D) Üç yıl boyunca karşılıklı mektuplaştılar.

E) Eminim az önce telefon eden o olsa gerek.

 

ÇÖZÜM: B seçeneğinde “nüans” ve “fark” sözcükleri bir arada kullanılmıştır. İkisi de aynı anlama gelmektedir. A seçeneğinde “sekiz saat” ve “süre” sözcükleri bir arada kullanılmıştır.” sekiz saat”in süre olduğu zaten bellidir.D seçeneğinde “mektuplaştılar” eylemi bu işin karşılıklı yapıldığını belirtmektedir. E seçeneğinde “eminim” ve “olsa gerek” sözcükleri anlamca gelişen sözcüklerdir. Aynı cümlede kullanılmaları anlatım bozukluğuna yol açar.

                                                                                                                                  CEVAP:C

 

14- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Sakatlığı iyileşen Nuri Şahin sahalara döndü.

B) Mahallemizde onun kadar boğazına düşkün başka kimse var mı hatırlamıyorum.

C) Ona yardım etmekle çok iyi bir iş yaptın.

D) Hesapsız, kitapsız davranışlarıyla çok eleştiri aldı.

E) Şiir üzümün tadı, elmanın rengi gibidir.

 

ÇÖZÜM: “İyileşen” sakatlık değil Nuri Şahin’dir. “Sakatlığı geçen Nuri Şahin sahalara döndü” denmeliydi.

                                                                                                                                  CEVAP:A

15- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Bu adam muhtar seçilse de kimseye hayrı olmaz.

B) Batık gemi çok denizde kaldığı için çürümüştü.

C) Dershanede iş biterse yemeğe katılacağını söylemiş.

D) Gün batarken iskelede oturmuş, denize bakıyordu.

E) Eşim bilgisayarın başında saatlerce vakit geçiriyor.

 

ÇÖZÜM: “B” seçeneğinde sözcüğün yanlış yerde kullanılmasından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır. Bu haliyle, batık geminin birden fazla denizde kaldığı anlamı vardır. Bu mümkün olmadığı için cümleyi şu şekilde düzeltmeliyiz. “Batık gemi, denizde çok kaldığı için çürümüştü.”

                                                                                                                                  CEVAP:B

 

16- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Haksızlık yapıldığını anlayınca müdüre kafa tuttu.

B) Sıkıntılarıyla tanışıp yüzleşemeyen, sorunlarını çözemez.

C) İşlerimi bitirmek için sabaha kadar uyumadım.

D) Başımıza gelen bu belaları, senin hatalarına borçluyuz.

E) En başarılı kompozisyon belirlenecek ve gazetede yayımlanacak.

 

ÇÖZÜM: “D” seçeneğinde “borçluyuz” sözcüğü anlatım bozukluğuna yol açmıştır. Cümlenin doğrusu “Başımıza gelen bu belalar senin hataların yüzündendir.” şeklinde olmalıdır. Olumsuz bir durum(bela) için borçluyuz diyemeyiz.

                                                                                                                                  CEVAP:D